Το Θεατρικό Εργαστήρι ''Επί Σταγών'' για την πραγματοποίηση της Χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης με τίτλο «Παπαδιαμάντης Δωδεκαήμερος» θα συμπράξει με τη βυζαντινή χορωδία ''ΤΡΙΚΚΗΣ ΜΕΛΩΔΟΙ'' υπό τη διεύθυνση του χοράρχη Δημήτρη Μπαλαγεώργου, επίκουρου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών.
Θεωρούμε τιμή για το εργαστήρι μας αυτή τη συνεργασία και είμαστε βέβαιοι ότι η συμμετοχή τους θα κοσμήσει την εκδήλωσή μας, καθώς η συνέπεια με την οποία υπηρετούν την ψαλτική τέχνη τους έχει καταξιώσει όχι μόνο στον τόπο μας αλλά και πανελληνίως! Οφείλουμε, λοιπόν, πριν τους απολαύσουμε στο Πολιτιστικό Κέντρο Καλαμπάκας, την Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2013 και ώρα 20:30, να τους ευχαριστήσουμε θερμώς και τιμής ένεκεν να προβάλουμε εν ολίγοις το αξιόλογο έργο τους.
Ιστορικό του Χορού Τρίκκης Μελωδοί
Ο χορός ψαλτών «Τρίκκης Μελωδοί» ιδρύθηκε από τον Δημήτριο Μπαλαγεώργο και τους συνεργάτες του τον Οκτώβριο του 2004. Στελεχώνεται από ψάλτες των ναών του νομού Τρικάλων, από τρικαλινούς φοιτητές που σπουδάζουν στα Πανεπιστήμια της χώρας μας και από σπουδαστές της Ψαλτικής Τέχνης στις σχολές του νομού.
Κύριος σκοπός και βασική επιδίωξη του χορού αυτού των ψαλτών είναι η διά παντός προσφόρου μέσου συστηματική καλλιέργεια και προώθηση της Ψαλτικής Τέχνης με την αμιγή διάδοση και προβολή αυτής, μέσα από την επιστημονική τεκμηρίωση και με καλλιτεχνικές αξιώσεις, την ανάδειξη του έργου των βυζαντινών και μεταβυζαντινών Ελλήνων μελουργών και την συμμετοχή του σε λατρευτικές συνάξεις.
Ο χορός πραγματοποίησε την πρώτη του εμφάνιση στον βυζαντινό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καλαμπάκα την Κυριακή 17 Απριλίου 2005. Έκτοτε, έχει λάβει μέρος σε αρκετές συναυλίες στα Τρίκαλα και σε άλλες πόλεις, συμμετέχοντας σε πολιτιστικές και εορταστικές εκδηλώσεις. Τον Οκτώβριο του 2006 συμμετείχε στις καλλιτεχνικές ψαλτικές εκδηλώσεις του Γ΄ Διεθνούς Μουσικολογικού και Ψαλτικού Συνεδρίου που οργάνωσε το Ίδρυμα Βυζαντινής Μουσικολογίας στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τον Μάϊο του 2009, ο χορός πραγματοποίησε συναυλία στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, στα πλαίσια του Α΄ Διεθνούς Συνεδρίου που οργάνωσε η Μ.Κ.Ο. του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων Ρωμηοσύνη. Αρκετές ήταν και οι λατρευτικές συνάξεις (πανηγυρικοί Εσπερινοί, αρχιερατικές θ. Λειτουργίες, πολύωρες αγρυπνίες), εντός και εκτός του νομού Τρικάλων, στις οποίες συμμετείχε. Αξιομνημόνευτες, η τέλεση της Παννυχίδος, ακολουθίας του βυζαντινού κοσμικού Τυπικού, στο έξοχο βυζαντινό μνημείο του ι΄ αι., το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καλαμπάκα, με την χρήση μάλιστα του κτιστού άμβωνα, του περίοπτου κέντρου κάθε λατρευτικής σύναξης, κατά το ενοριακό Τυπικό (22 Μαρτίου 2009) και η συμμετοχή στις πανηγυρικές ακολουθίες κατά τον εορτασμό της αγ. Αικατερίνης στην Ιερά Μονή του Σινά (7-8 Δεκεμβρίου 2010). Τον Μάϊο του 2011 συμμετείχε στις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις της Α΄ Επιστημονικής Ημερίδας Εκκλησιαστικής Μουσικής που οργάνωσε η Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Kατά τον Δεκέμβριο του έτους 2011, ο χορός έψαλλε και πάλι από την σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, μαζί με τους Μαίστορες της Ψαλτικής Τέχνης και τους Θεσσαλονικείς Υμνωδούς, την Δραματουργία της Κλίμακος των Αρετών του αγίου Ιωάννου του Σιναίτου, έργο το οποίο παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του επομένου έτους και στον Βόλο, συνδιοργανωθέν υπό της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού και του Συλλόγου Ιεροψαλτών Βόλου «Ιωάννης ο Κουκουζέλης».
Οι «Τρίκκης Μελωδοί» ηχογράφησαν μέχρι τώρα τα έργα Χαίροις Μετεώρων ο μελισσών (2 cd) με ψάλματα από την ακολουθία των οσίων Μετεωριτών Πατέρων (έκδοση της Ι. Μ. Βαρλαάμ-2006) και Τροπάρια της Μητρός των Εκκλησιών (1 cd ηχογραφημένο το 2009, συμπαραγωγή της Διεύθυνσης του Ιστοχώρου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και της Μ.Κ.Ο. Ρωμηοσύνη).
Ο ΧΟΡΑΡΧΗΣ
Ο Δημήτριος Κ. Μπαλαγεώργος γεννήθηκε στα Τρίκαλα το έτος 1966. Σπούδασε Θεολογία και Μουσικολογία στην Αθήνα. Παρακολούθησε μεταπτυχιακά μαθήματα στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών [μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης με την εργασία: Ο Θεόδουλος μοναχός και το έργο των συντμήσεων (έκδοση: Αθήνα 2003)] και αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών [διδακτορική διατριβή με θέμα: Η ψαλτική παράδοση των ακολουθιών του βυζαντινού κοσμικού τυπικού (έκδοση Αθήνα 2001)].
Υπηρετεί στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών από το έτος 1996 [αρχικά ως επιστημονικός συνεργάτης (διδάσκων βάσει του προεδρικού διατάγματος 407/80), στη συνέχεια ως Λέκτωρ (από το έτος 2003) και τώρα (από το έτος 2009) ως Επίκουρος Καθηγητής], στο γνωστικό αντικείμενο Βυζαντινή Μουσικολογία.
Το ήδη δημοσιευμένο έργο του Δημητρίου Κων. Μπαλαγεώργου ξεπερνά τα 50 μελετήματα (μονογραφίες, άρθρα, λήμματα σε εγκυκλοπαίδειες, ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια, κείμενα σε διαφόρους συλλογικούς τόμους και επιστημονικά περιοδικά, κ.λπ.), σχετικά τα περισσότερα με διάφορα θέματα (θεωρητικά, ιστορικά, μορφολογικά, κ.λπ.) του γνωστικού αντικειμένου της Βυζαντινής Μουσικολογίας.
Μετέχει σε συνέδρια γύρω από την βυζαντινή μουσική, που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ σε πολλά από αυτά είναι μέλος της επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής. Κλήθηκε και δίδαξε κύκλο σεμιναριακών μαθημάτων με θέμα την Ιστορία, την Μορφολογία και την Παλαιογραφία της Βυζαντινής Μουσικής στην Academy of Arts-Tirana και στην Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας στο Λονδίνο.
Είναι ενεργό μέλος διαφόρων επιστημονικών σωματείων (Institute of Byzantine Musicology/Athens, The International Society for Orthodox Church Music/Joensuu, American Society of Byzantine Music and Hymnology/Pittsbourg) που δραστηριοποιούνται γύρω από βυζαντινομουσικολογικά θέματα.
Τον Οκτώβριο του έτους 2004 ίδρυσε στη γενέτειρά του καλλιτεχνικό σωματείο με την επωνυμία Τρίκκης Μελωδοί, με σκοπό τη συστηματική καλλιέργεια και προώθηση της Ψαλτικής Τέχνης, έργο που υποστηρίζει, με την συμμετοχή του σε πολιτιστικές και μουσικές εκδηλώσεις, την έκδοση ψηφιακών δίσκων κ.α., ο χορός ψαλτών Τρίκκης Μελωδοί, τον οποίο διδάσκει και διευθύνει ο ίδιος.
Ο Δημήτρης Μπαλαγεώργος ασχολείται επιστημονικά-ερευνητικά με την μελέτη της βυζαντινής και μεταβυζαντινής μουσικής, τόσο ως τέχνης όσο και ως επιστήμης, από άποψη θεωρίας και πράξης, ιστορίας και αισθητικής στο πλαίσιο του ευρύτερου πολιτισμικού χώρου της χριστιανικής ορθοδοξίας. Διδάσκει σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο μαθήματα που καλύπτουν πολλαπλές πτυχές του γνωστικού αντικειμένου της Βυζαντινής Μουσικολογίας, τόσο στο Τμήμα του όσο και σε άλλα πανεπιστημιακά Τμήματα.
Πιστεύει ότι τα βυζαντινομουσικολογικά ζητήματα προσεγγίζονται ορθότερα με την θεωρητική σπουδή και την συνακόλουθη γνώση της πρακτικής διάστασης της τέχνης, παράλληλα δε και με την ικανοποιητική ενημέρωση για τις λειτουργικές και υμνογραφικές παραμέτρους αυτής. Η άποψη αυτή βρίσκει εφαρμογή στην μεθοδολογία που ακολούθησε κατά την σύνταξη του δημοσιευμένου έργου του, το οποίο έχει γίνει δεκτό με ευμενή σχόλια από την διεθνή μουσικολογική κοινότητα.
Στην ίδια προοπτική κινούνται και τα θέματα που επιλέγει να αναπτύξει σε διάφορα συνέδρια στην Ελλάδα, κάποια από τα οποία οργανώνονται από τον ίδιο και τους συναδέλφους του μέλη ΔΕΠ, σε διαλέξεις, σεμινάρια και εργαστήρια, ενώ με την παράλληλη καλλιτεχνική του δραστηριότητα, προσεγγίζει πρακτικώς την τέχνη και ισχυροποιεί την εφαρμογή των θεωρητικών απόψεων.
Συμμετέχει συχνά σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια στο εξωτερικό. Ενδεικτικά αναφέρονται οι συνεργασίες του με τον Girolamo Garofalo (Ιταλία), τις Elena Chircev και Bianca Temes (Ρουμανία) και την Zana Shuteriqi Prela (Αλβανία). Σημαντική είναι η συμμετοχή του στο πρόγραμμα καταλογογράφησης των χειρογράφων κωδίκων βυζαντινής μουσικής, των αποκειμένων στην σπουδαία και πολύτιμη βιβλιοθήκη της Αγ. Αικατερίνης του Όρους Σινά, έργο που θα ολοκληρωθεί σύντομα με την κυκλοφόρηση τριών ογκωδεστάτων τόμων.
Στον ίδιο και στην συνάδελφό του Φλώρα Κρητικού ανετέθη από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο Γ ́ η ανάδειξη και φανέρωση του ψαλτικού πηγαίου υλικού, που θησαυρίζεται στα φυλασσόμενα στην Πατριαρχική Βιβλιοθήκη των Ιεροσολύμων μουσικά χειρόγραφα, με την εκπόνηση και δημοσίευση ειδικών μουσικών καταλόγων.
Οι παλαιογραφικές γνώσεις του και η εν γένει μουσική καταλογογραφική του εμπειρία άνοιξαν τον δρόμο της συμμετοχής του στο Catalogue Byzantine Manuscripts (CBM) Program – International project, που υποστηρίζεται από τον Netherlands Organisation of Scientific Research (NWO), συμμετοχής που ζητήθηκε μετ' επιτάσεως από την διεθνή επιστημονική ομάδα του προγράμματος.
Η συνολική δραστηριότητά του, ως αναγνωρισμένου και καταξιωμένου επιστήμονα ερευνητή και πανεπιστημιακού δασκάλου, αλλά και καλλιτέχνη ερμηνευτή και υπεύθυνου μουσικών σχημάτων, χαράζει νέους δρόμους στην πολύπλευρη και συγχρονική προσέγγιση της Βυζαντινής Μουσικολογίας.
